“...Lawchingna leh khangtouna khu abei ngaisih a,Lawsapna leh khangtoulouna jong atawpna hituanlou hi...”
Lawchingna leh khangtouna khu ei ma ngel2 in itua kha ahi, atangpi in eiten gel dan in “Lawchingna” khu mikhat in sepna hoi tah2 ahiei, Central Service amokhat angmuhtei chiang a oh! Hianu/pa khu milawching khat ahi kichipan vilvel veh aw maw le? Tuamabang in Khangtouna( Development) jong umlou chi’n ikingaitua kha dih ve, Mangkangte chou changkang leh khangtou uh eh ichi ua, khangtouna khu ei kung ngel ajong um ahi.
Etsahna’n: Nidanglai in ipu-ipate’n mobile ah laa ngaikom in jangloulai “ huibang hetlou gamjon jong leh chun” chivel laa ngai’n nuam ta’n nasam uh hi chi kijakhalou maw le? Tua chu khovel changkang dungjui in janglou/ singtanglou nasemkhat injong nuam tah a “ aw! Boinu naming ipi ham?” chivel mobile tungtawna laa ngaih tahtah kingai jiahjiah ta’n, kikhangtou ahi. Ahi’n mobile neijousia michangkang ahi china hijenjenlou in silneu nounou a mite pilna jaal ijou uh leh hamphat dan tomkim a igen jual uhi.
Nikhat ka college ua sangsiapan Khamszotal@ “what is Success meant to you?” Chi’n thakhat in hing dongkoi tah laijang in, ei jong kijummaw leh ki maisasim phitphet ahichia kidawngpei ngal. Sir, “Success means when a students or an educated person got jobs/employments which enables to sustains his/her family, is that the right answer sir?!! ” chia aw ngaitah a kadawngleh, ka sangsiapa’n, haha@kham’s calm down! Chi’n aban hing dong sua in “Ahi leh mihingkhat adamgsung a sepnaneilou(unemployment) te khu lawchingna( success) kichi khu tuakhalou ding avele maw?” chi’n hing dawng meijenhi
Lawchingna leh khangtouna mi a ding a igel lai un, koima dang a ahituansih a eikung mama um ahi chithei vai, ahin lawchingna leh khangtouna in beihun/tawphun neilou ahi, keipi changkangseng tang, ahilou leh tua kanasepna hunmei taheh chi umkhollou ahi, mikhat in khaam(service) angnei leh promotion umnang hingsai pilpial ven. Ahisih leh Sangnaupang khat in pawl 10 leh 12 angjou a ang lawching chiang, bangbawl ding in nu-le-pate’n plan inei pia oui le? Gamdanga institution hoi tahtah umna ah laisim di’n isawl jelsam ve ua leh maw? Tua bang bet ahi, lawchingna um leh jong tawpna neingai lou abanban (step-by-step)a um jing ahi. Ahisi leh Lounasem(farmer) khat in buchisuan hun in bu asaun a, busuantheinang plan khu ajou in, alawching ahi. Tua ang lawching jouta in huntah!! keibusuanjou ta chi’n kikhol tuanlou ahi, busuan ajochiang in buphai agahoi piangtheinang in bolthei bolmaw, thethei themaw jangloulai a the vajong ahi. Tuakhu in a etsah ahi leh lawchingna kichi kholhun umlou, nalwching leh aban um ahi chi etsahna ahi.
Khosung/vengsunga pasian gingtute’n ilungsiat ding uhleh ihehpi jo ding uh, ahin imuda uh leh ikidah uh judawn, khamthei/guithei neh, guta (thief) te khat in, ahinkhua pasian deinabang a jangthei dia asilhoilou bawljousia ang nuasiattheia, hinkhuatha ang mangthei khu bang hi va nachi oui? Alawching leh Khangtou ahi. Ahilou leh bang ichi dih uh la? Ki en navai, Angjop sua ei ma!!!!! ichi nalai dih uh maw kalawm leh paite/ nu-le-pate’n? Ki tawisangna sang in kigensia chivel khu ibol theilam tah uh hilou ama ei singtangmi te?
Laisim te chou kung a lawchingna leh khangtouna um hilou ahi. Namlamkai, Hattuam lamkaite kungchou a lawchingna leh khangtouna umgiap ahi sih a, khangtou na leh lawchingna kichi silneu nounou apat hing um ahi.
Tua leh ipeipi uh hoilou mama khat chu, Lawsapna itua chiang un apuadan isiam sih uhi, kei kasiam hi kachina ahituansiha, keijong khangtha laisim lel kahibou hi. Keijong lawchingthei ahisih leh lawsapthei mihing kahi. Lawsapjia in nu-le-paten tate imaw ngoh(blame) ua, tuachiang in naupang lawsam kichi khat alunggel jau huai ma2 ahi, 1_3 a sil bol thei ahijia un. Hujia in pawl 10 sellection mujoulou jia in sangnaupang melhoi/mihoi tahtah ama leh ama kithat (self-suicide) um hi. Nu-le-pate Imawsahna ahituan lou in, khotang pumpi eima leh eima ki etkhaittha poimawh kasah jia ahijo ahi. Lawsam(Failure) kisa in ei leh ei kikhailum lei bangchichia lawchingna khu hing umdingla maw? Ahisih le, na sumkolveina/ nasilbawlsawmna akhatveina’n lawsam inlan, lawsam kisah sengseng in tawpsan leh chin bangchi chia nalawching ding hi ta? Tua bangbep ahi, lawsapna leh khangtoulouna(Failure and undevelopment) kichi a tawpna( the Final) hinai lou ahi.
Tua jia in, ihinkhua ah, khawlhun umlou, beihun umlou, si (dead) tan dawng a um khu lawchingna leh khangtouna hunteng a um jing ahi. Tua leh Lawsapna, kikheltheilouna ichi te uh atopna(Final) hi sahlou a abul(Begining) hisah jo lei Imimal, Innsung, Khotang, Hattuamsung, Igam, Inam sung chiat ua khangtou na leh lawchingna thupi tah a hing umthei sem ding ahi. Kipah ing!
Khamlianlal@ khamszotal
[email protected]
+919089197425
Student social worker (BSW)
Martin Luther Christian University,
Lawchingna leh khangtouna khu ei ma ngel2 in itua kha ahi, atangpi in eiten gel dan in “Lawchingna” khu mikhat in sepna hoi tah2 ahiei, Central Service amokhat angmuhtei chiang a oh! Hianu/pa khu milawching khat ahi kichipan vilvel veh aw maw le? Tuamabang in Khangtouna( Development) jong umlou chi’n ikingaitua kha dih ve, Mangkangte chou changkang leh khangtou uh eh ichi ua, khangtouna khu ei kung ngel ajong um ahi.
Etsahna’n: Nidanglai in ipu-ipate’n mobile ah laa ngaikom in jangloulai “ huibang hetlou gamjon jong leh chun” chivel laa ngai’n nuam ta’n nasam uh hi chi kijakhalou maw le? Tua chu khovel changkang dungjui in janglou/ singtanglou nasemkhat injong nuam tah a “ aw! Boinu naming ipi ham?” chivel mobile tungtawna laa ngaih tahtah kingai jiahjiah ta’n, kikhangtou ahi. Ahi’n mobile neijousia michangkang ahi china hijenjenlou in silneu nounou a mite pilna jaal ijou uh leh hamphat dan tomkim a igen jual uhi.
Nikhat ka college ua sangsiapan Khamszotal@ “what is Success meant to you?” Chi’n thakhat in hing dongkoi tah laijang in, ei jong kijummaw leh ki maisasim phitphet ahichia kidawngpei ngal. Sir, “Success means when a students or an educated person got jobs/employments which enables to sustains his/her family, is that the right answer sir?!! ” chia aw ngaitah a kadawngleh, ka sangsiapa’n, haha@kham’s calm down! Chi’n aban hing dong sua in “Ahi leh mihingkhat adamgsung a sepnaneilou(unemployment) te khu lawchingna( success) kichi khu tuakhalou ding avele maw?” chi’n hing dawng meijenhi
Lawchingna leh khangtouna mi a ding a igel lai un, koima dang a ahituansih a eikung mama um ahi chithei vai, ahin lawchingna leh khangtouna in beihun/tawphun neilou ahi, keipi changkangseng tang, ahilou leh tua kanasepna hunmei taheh chi umkhollou ahi, mikhat in khaam(service) angnei leh promotion umnang hingsai pilpial ven. Ahisih leh Sangnaupang khat in pawl 10 leh 12 angjou a ang lawching chiang, bangbawl ding in nu-le-pate’n plan inei pia oui le? Gamdanga institution hoi tahtah umna ah laisim di’n isawl jelsam ve ua leh maw? Tua bang bet ahi, lawchingna um leh jong tawpna neingai lou abanban (step-by-step)a um jing ahi. Ahisi leh Lounasem(farmer) khat in buchisuan hun in bu asaun a, busuantheinang plan khu ajou in, alawching ahi. Tua ang lawching jouta in huntah!! keibusuanjou ta chi’n kikhol tuanlou ahi, busuan ajochiang in buphai agahoi piangtheinang in bolthei bolmaw, thethei themaw jangloulai a the vajong ahi. Tuakhu in a etsah ahi leh lawchingna kichi kholhun umlou, nalwching leh aban um ahi chi etsahna ahi.
Khosung/vengsunga pasian gingtute’n ilungsiat ding uhleh ihehpi jo ding uh, ahin imuda uh leh ikidah uh judawn, khamthei/guithei neh, guta (thief) te khat in, ahinkhua pasian deinabang a jangthei dia asilhoilou bawljousia ang nuasiattheia, hinkhuatha ang mangthei khu bang hi va nachi oui? Alawching leh Khangtou ahi. Ahilou leh bang ichi dih uh la? Ki en navai, Angjop sua ei ma!!!!! ichi nalai dih uh maw kalawm leh paite/ nu-le-pate’n? Ki tawisangna sang in kigensia chivel khu ibol theilam tah uh hilou ama ei singtangmi te?
Laisim te chou kung a lawchingna leh khangtouna um hilou ahi. Namlamkai, Hattuam lamkaite kungchou a lawchingna leh khangtouna umgiap ahi sih a, khangtou na leh lawchingna kichi silneu nounou apat hing um ahi.
Tua leh ipeipi uh hoilou mama khat chu, Lawsapna itua chiang un apuadan isiam sih uhi, kei kasiam hi kachina ahituansiha, keijong khangtha laisim lel kahibou hi. Keijong lawchingthei ahisih leh lawsapthei mihing kahi. Lawsapjia in nu-le-paten tate imaw ngoh(blame) ua, tuachiang in naupang lawsam kichi khat alunggel jau huai ma2 ahi, 1_3 a sil bol thei ahijia un. Hujia in pawl 10 sellection mujoulou jia in sangnaupang melhoi/mihoi tahtah ama leh ama kithat (self-suicide) um hi. Nu-le-pate Imawsahna ahituan lou in, khotang pumpi eima leh eima ki etkhaittha poimawh kasah jia ahijo ahi. Lawsam(Failure) kisa in ei leh ei kikhailum lei bangchichia lawchingna khu hing umdingla maw? Ahisih le, na sumkolveina/ nasilbawlsawmna akhatveina’n lawsam inlan, lawsam kisah sengseng in tawpsan leh chin bangchi chia nalawching ding hi ta? Tua bangbep ahi, lawsapna leh khangtoulouna(Failure and undevelopment) kichi a tawpna( the Final) hinai lou ahi.
Tua jia in, ihinkhua ah, khawlhun umlou, beihun umlou, si (dead) tan dawng a um khu lawchingna leh khangtouna hunteng a um jing ahi. Tua leh Lawsapna, kikheltheilouna ichi te uh atopna(Final) hi sahlou a abul(Begining) hisah jo lei Imimal, Innsung, Khotang, Hattuamsung, Igam, Inam sung chiat ua khangtou na leh lawchingna thupi tah a hing umthei sem ding ahi. Kipah ing!
Khamlianlal@ khamszotal
[email protected]
+919089197425
Student social worker (BSW)
Martin Luther Christian University,